Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2024

Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce

Główne zasady tych wyborów oraz pozycja prawnoustrojowa Parlamentu Europejskiego określone są w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (do 2009 r. Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zaś szczegóły regulowane są na poziomie państw członkowskich.

W Polsce regulacje prawne dotyczące wyłaniania składu Parlamentu Europejskiego zawarte są w Kodeksie wyborczym.

Ordynacja w Polsce

Wybory do Parlamentu Europejskiego są jedynymi wyborami powszechnymi nieuregulowanymi w Konstytucji, a jedynie poprzez ustawę.

Przepisy ustawy rozstrzygają także kwestię niepołączalności funkcji parlamentarzysty w Polsce z funkcją posła do Parlamentu Europejskiego – wybór posła lub senatora na eurodeputowanego skutkuje automatyczną utratą mandatu w Sejmie lub Senacie.

Prawa wyborcze

Prawa wyborcze przysługują wszystkim obywatelom polskim, a także obywatelom innych państw członkowskich stale zamieszkujących w Polsce, ujętym w stałym rejestrze wyborców (zasada domicylu). Zasada ta została potwierdzona w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 31 maja 2004. Prawo wybierania przysługuje osobom, które ukończyły 18. rok życia oraz nie zostały wyrokiem sądu pozbawione praw publicznych, praw wyborczych ani ubezwłasnowolnione. Prawo wybieralności przysługuje osobom, które nie były karane za przestępstwo popełnione umyślnie, ścigane z oskarżenia publicznego i od co najmniej 5 lat stale zamieszkują w Polsce lub na terytorium innego państwa Unii Europejskiej. Dolna granica (cenzus) wieku wynosi 21 lat.

Podział mandatów

Ustalaniem wyników wyborów zajmuje się Państwowa Komisja Wyborcza.

W podziale mandatów uczestniczą komitety wyborcze, które w skali kraju uzyskały minimum 5% ważnych głosów.

Liczba mandatów przysługująca poszczególnym komitetom w skali kraju ustalana jest według metody D’Hondta (art. 356 Kodeksu wyborczego).

Następnie mandaty przypadające danemu komitetowi są dzielone pomiędzy jego listy okręgowe z zastosowaniem metody Hare’a-Niemeyera (art. 358 Kodeksu wyborczego).

Brak przydziału określonej liczby mandatów poszczególnym okręgom umożliwia sytuację, w której ze względu na niską frekwencję w danym okręgu oraz odpowiedni rozkład głosów na poszczególne listy wyborcze, w danym okręgu nie zostanie wybrany żaden deputowany.

Okręgi wyborcze

Ordynacja dzieli kraj na trzynaście wielomandatowych okręgów wyborczych. Zasada ta jest krytykowana ze względu na to, że europosłowie mają reprezentować w PE cały kraj, nie poszczególne okręgi, co prowadzi do rozlicznych patologii podczas kampanii wyborczej. Okręgi wyborcze w Polsce:

Opracowano na podstawie :Wikipedia