25-ta rocznica śmierci reżysera Stanisława Barei

W czwartek 14 czerwca 2012 r. przypadła 25-ta rocznica śmierci Stanisława Barei, twórcy kultowych komedii “Miś”, “Brunet wieczorową porą”, “Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”.

W 2008 r. czytelnicy magazynu “Film”, głosujący w plebiscycie Złotych Kaczek, uznali Bareję za najlepszego polskiego reżysera komediowego stulecia.

Był on człowiekiem niezwykle łagodnym, uwrażliwionym na absurdy rzeczywistości.

“Nigdy nie był pupilkiem filmowych twórców ani krytyków” – napisał o nim kilka lat wcześniej miesięcznik “Kino”. “W kraju, w którym kulturalny człowiek oficjalnie mógł jedynie hołubić dzieła bombastyczne, opatrzone pieczęcią powagi, szydzono ze skromnego komedianta, odmawiając mu prawa do uznania jako twórcy” – zwrócił uwagę.

Stanisław Bareja urodził się 5 grudnia 1929 r. w Warszawie. Studiował na wydziale reżyserii łódzkiej filmówki. Studia ukończył w roku 1954, dyplom odebrał dopiero 20 lat później, w 1974 r. W pierwszych latach po studiach występował u innych reżyserów, jako aktor pojawił się m.in. w “Kapeluszu pana Anatola” Jana Rybkowskiego (1957).

Karierę reżysera Bareja rozpoczął w 1960 r. satyryczną komedią obyczajową “Mąż swojej żony”, zrealizowaną na podstawie sztuki Jerzego Jurandota “Mąż Fołtasiówny”. W kolejnych latach wyreżyserował m.in. filmy: “Żona dla Australijczyka” (1963), “Małżeństwo z rozsądku” (1966) i serial telewizyjny “Kapitan Sowa na tropie” (1965).

W latach 70. powstała większość spośród najbardziej znanych komedii Barei. W 1973 r. premierę miał film “Poszukiwany, poszukiwana” z podwójną rolą Wojciecha Pokory, a w kolejnych latach komedie “Nie ma róży bez ognia” (1974), “Niespotykanie spokojny człowiek” (1975), “Brunet wieczorową porą” (1976) i “Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz” (1978).

Wielu fanów Barei za jego największe osiągnięcie uważa “Misia” z 1981 r. Grający w nim główną rolę Stanisław Tym określił ten film po latach jako “wielkie zwycięstwo Staszka Barei nad całą zgrają obrzydliwców w tamtych czasach” (w rozmowie z PAP, 2007 r.).

“Dzień dobry, cześć i czołem! Pytacie, skąd się wziąłem?!”; “Lądy i morza przemierzam, kulę ziemską z otwartym czołem. Polski mam paszport na sercu. Skąd, pytam, skąd go wziąłem? A wziąłem go z dumy i trudu, ze znoju codziennej pracy, ze stali, z żelaza, z węgla”; “Łubu dubu! Łubu dubu! Niech żyje nam prezes naszego klubu!”; “- Pan się nazywa Paluch? – Tak, bo co? – A może pan ma brata, panie Paluch? – Panowie pozwolą, że się przedstawię. Zdzisław Dyrman! Zasadniczo…” – to niektóre ze słynnych cytatów z komedii “Miś”.

Szczególne miejsce w dorobku Barei zajmują również seriale: “Alternatywy 4″ (1983) i “Zmiennicy” (1986). W pierwszym niezapomniane komediowe kreacje stworzyli Roman Wilhelmi – jako Stanisław Anioł, i Witold Pyrkosz – jako Balcerek. W drugim główne role zagrali Ewa Błaszczyk i Mieczysław Hryniewicz, w obsadzie znaleźli się także m.in. Irena Kwiatkowska, Bronisław Pawlik, Krzysztof Kowalewski i Kazimierz Kaczor.

Bareja lubił występować we własnych filmach, grając epizodyczne role. Pojawił się np. w “Misiu”, jako właściciel sklepu w Londynie, w “Alternatywach 4″ – jako dzielnicowy, oraz w “Zmiennikach” – jako Krokodylowy.

Zmarł 14 czerwca 1987 r. w Essen.

Z okazji obchodów 25-tej rocznicy śmierci Stanisława Barei, w Chorzowie w od piątku do niedzieli ( 15 czerwca 2012 r. do 17 czerwca 2012 r.) została zorganizowana  impreza poświęcona pamięci wielkiego reżysera, w ramach której wystawiono eksponaty motoryzacyjne z PRL i zorganizowano seans filmowy.

W piątek przy wejściu do ogrodu zoologicznego w Chorzowie stanął sześciometrowy tekturowy miś.

Miś ważył ok. 32 kg. Do jego wykonania zużyto 120 m kw. tektury, 10 kg kleju oraz 1524 zszywek – poinformowali organizatorzy imprezy “Bareja: Rebel na miarę kosmosu”, czyli Kino Kosmos Centrum Sztuki Filmowej w Katowicach oraz restauracja prowadzona przez grupę entuzjastów kultury “Rebel Garden” w Chorzowie.

“Wieczorem miś został z wielkim hukiem zburzony jako symbol czasów kryzysu”.

Wśród atrakcji znalazły się także: występ kabaretu “Drzewo A Gada” – grupy artystów niepełnosprawnych mówiących przez pryzmat absurdu o swoich chorobach, oraz pokaz plenerowy najsłynniejszego chyba dzieła mistrza pt. “Miś”. Przed wejściem do chorzowskiego ogrodu zoologicznego ustawione zostaną także m.in. motoryzacyjne “relikty PRL”.

“Impreza zrodziła się w Kinie Kosmos w trakcie prezentacji filmów z cyklu “Wielcy nieobecni”, którego celem jest przypomnienie twórczości m.in. mistrza polskiej komedii Stanisława Barei” – powiedziała Skrzelowska z Centrum Sztuki Filmowej..

Po piątkowym happeningu, od soboty do niedzieli wielbiciele talentu Barei mogli zobaczyć w Kinie Kosmos filmy: “Poszukiwany poszukiwana”, “Nie ma róży bez ognia”, “Co mi zrobisz jak mnie złapiesz”, “Brunet wieczorową porą”. Wszystkie dzieła, poza “Brunetem wieczorową porą”, zostały przygotowane w formie kopii cyfrowych.