Słownik do szpasek – słownik śląsko-polski

Specjalnie do Państwa dyspozycji udostępniamy Słowniczek śląsko-polski opracowany przez Bronisława Wątrobę. Opracowany on został  w celu pomocy w zrozumieniu zamieszczonych na Naszym Portalu nagrodzonych szpasek w Konkursie Poetyckim:  „Szpaska w lesie”, dla tych, którzy nie znają jeszcze języka śląskiego.
Powyższy słownik przesłał nam Adam Kazimierz Podgórski.

Adam Kazimierz Podgórski – przewodniczący zarządu Rudzkiego Towarzystwa Przyjaciół Drzew , honorowy przewodniczący zarządu Rudzkiego Stowarzyszenia Pomocy Ofiarom Przestępstw.
Współautor wraz z Barbarą Podgórską “Słownika gwar śląskich : godómy po naszymu, czyli po śląsku” oraz  “Mitologii  sląskiej”.
“Słownik gwar śląskich : godómy po naszymu, czyli po śląsku” , to prawdopodobnie najobszerniejsza publikacja tego typu, zawierająca największą ilość haseł. Ile? chyba nawet autorzy nie dali rady policzyć tego, ale tak „na oko” 25-30 tysięcy.

Bronisław Wątroba – to animator śląskiej kultury,  autor fraszek i rymowanek śląskich, organizator różnych konkursów, zamieszkały w Rudzie Śląskiej, kolekcjoner notgeldów, czyli banknotów zastępczych emitowanych przez gminy w okresie międzywojennym, a także medali i odznak. Jak sam powiada wierszowanych utworów po śląsku stworzył już pewnie kilakset tysięcy.
To on jest autorem  hasła: ”Ruda Śląska stolicą fraszki”. Swój dorobek zamieszcza w internecie i tam też zamieszcza rymowane hasła swojego „Słownika śląskiego”.
Jest on gorącym orędownikiem i nieustannym krzewicielem śląskiej mowy. Z jego inicjatywy odbywają się doroczne plebiscyty i przyznawane są tytuły „Pszociel ślónski godki”. Jest pomysłodawcą, podchwyconej przez Związek Górnośląski inicjatywy ustanowiania i nadawania trójstopniowej odznaki ludziom zasłużonym dla śląskiej mowy, inicjatorem dorocznego konkursu poetyckiego, ogłaszanego zawsze przy okazji Barbórki. Sam z powodzeniem startuje w kolejnych edycjach konkursu im. Norberta Bonczyka, a jego utwory trafiły do almanachu „Sznita z bajlagom”.

Słowniczek śląsko-polski

apfale – resztki, odpadki, skrawki
betki – grzyby trujace
biksy – puszki
blank – całkiem
blaza – pęcherz
boroczek – biedaczek
brzim – modrzew
charboły – stare trzewiki
cichtujesz – pilnujesz, czatujesz
ciyngym – ciągle
eka – róg
flachy – butelki
frelka – dziewczyna, panna
gadowy – grzyby trujace
hań – tam
jasiyń – jesion
kapelmycka – tu kapelusz
karlus – chłopak, kawaler
kobyr – gruby kij
krzipeczki – skrzypeczki
kusiki – całusy
liszka – kurka
łostuda – zwada
mecyjo – utrapienie, kłopot
mocka – dużo, wiele
morzynie – ból brzucha, biegunka
ojla – tu sowa
oszydny – tu trujący
paradzom – paradują
pelynto – telepie
psioki – grzyby trujace
rostoliczny – rozmaity, różnorodny
richtig – naprawdę
rychtyczny – prawdziwy
siniołek – kozak siwy?
stróm – drzewo
ślimto – płacze
zoft – sok
zolyty – zaloty, randka
zorta – tu gatunek