Nie żyje Stanisław Nyczaj

1 kwietnia 2022 r. w Kielcach zmarł Stanisław Nyczaj, poeta, satyryk, krytyk literacki i animator życia literackiego w regionie świętokrzyskim.

Współzałożyciel i prezes kieleckiego oddziału Związku Literatów Polskich. Założyciel i redaktor naczelny “Świętokrzyskiego Kwartalnika Literackiego”, współredaktor miesięcznika “IKAR”.

Odznaczony wieloma nagrodami. W 2000 roku uhonorowany Nagrodą Kielc. Dwukrotnie, w 2014 i 2020 roku, uhonorowany medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Z okazji XVII Światowych Dni Poezji UNESCO otrzymał Złoty Pierścień z Orłem od Klubu Literackiego “Nasza Twórczość” Stowarzyszenia Wspólnota Polska w Warszawie (2017). Był także odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998).

Stanisław Nyczaj pochodził z Kresów, urodził się 9 stycznia 1943 roku w Nowicy pod Kałuszem w województwie stanisławowskim (obecnie miejscowość ta należy do Ukrainy). W wyniku repatriacji 1945/1946 wraz z matką zamieszkał w Opolu, gdzie ukończył Szkołę Muzyczną I stopnia (7 klas fortepianu), LO im. M. Konopnickiej (1957–1961) i wreszcie filologię polską w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Powstańców Śląskich.

Do Kielc przeniósł się w 1972 roku, gdzie mieszkał przez blisko 50 lat.

W 1979 r. został przyjęty do Związku Literatów Polskich.

W 1984 r. został współzałożycielem jego kieleckiego oddziału, którego był prezesem od 1996 r. W latach 1990–1993 współtworzył wraz z radomską pisarką Teresą Opoką Oficynę Wydawniczą “STON”. Od 1994 wspólnie z żoną Ireną i synem Pawłem tworzył Oficynę Wydawniczą “STON 2″, mającą w swoim dorobku blisko 500 tytułów, głównie z zakresu literatury współczesnej, eseistyki i historii.

Tworzył nowe formy literackie. Był prekursorem ekopoezji i aforesek

Przez dekady uprawiał twórczość powiązaną z ekologią. Ostatnio lubował się w nowym, wymyślonym przez siebie gatunku – aforeskach.

Kiedy tylko pojawiła się pandemia, ją także uczynił bohaterką swoich wierszy. Temu, jak ludzkość znalazła się na koronawirażu (to też określenie Stanisława Nyczaja), poświęcił tomik zatytułowany „Covidiada”, dedykowany „Niestrudzonym mistrzom walki o ludzkie życie”.

Opublikował kilkadziesiąt książek, m.in.:

Żarty na stół. Wiersze biesiadne, fraszki, aforyzmy, groteski liryczne, kolaże Ireny Nyczaj, posłowie Tadeusza Szweja, Kielce 1995, Oficyna Wydawnicza „STON 2”,
Najmniej słów. Aforyzmy na różne tematy, kolaże Ireny Nyczaj, posłowie Joachima Glenska. Kielce 1999, Oficyna Wydawnicza „STON 2”
Aforyzmy i fraszki. Kielce 2006, Oficyna Wydawnicza „STON 2”
Aforeski, Kielce 2021, Oficyna Wydawnicza „STON 2”

Fot.: Agnieszka Markiton (PIK)