Czy istnieją na świecie nieśmiertelne zwierzęta?

Turritopsis nutricula to gatunek, który zadziwił naukowców. To żyjątko nie umiera, a przynajmniej nie ze starości! Może żyć bez końca dzięki niesamowitej zdolności do oszukiwania czasu!

Turritopsis nutricula – gatunek stułbiopława.

Przed wyodrębnieniem z niego gatunku Turritopsis dohrnii uznawany był za jedynego przedstawiciela królestwa zwierząt posiadającego zdolność całkowitego powrotu do stadium niedojrzałego płciowo po osiągnięciu dojrzałości płciowej, co potencjalnie pozwala na biologiczną nieśmiertelność.

Naukowo opisano wiele gatunków należących do rodzaju Turritopsis. Turritopsis nutricula był opisywany z zachodniego Atlantyku. Większość z pozostałych gatunków uznano z czasem za geograficzne formy Turritopsis nutricula i uznano, że jest to gatunek kosmopolityczny, występujący w wodach subtropikalnych całego świata. Badania genetyczne wykazały jednak, że przynajmniej w kilku rejonach występują formy różniące się wystarczająco, by uznać je za odrębne gatunki – w Morzu Śródziemnym Turritopsis dohrnii („nieśmiertelna meduza”), w wodach Nowej Zelandii Turritopsis rubra, a w populacjach występujących w pobliżu Japonii odkryto trzy różne linie rozwojowe tych stułbiopławów.

W cyklu rozwojowym stułbiopławów występuje stadium larwalne (planula), z którego powstaje polip, a ten przekształca się w meduzę. Meduza Turritopsis nutricula, zwana hydromeduzą, powraca do stadium niedojrzałego płciowo, tzw. hydropolipa. Przypuszcza się, że osiągnięcie takiego stanu jest możliwe poprzez proces transdyferencjacji. Teoretycznie taki cykl może powtarzać się w nieskończoność, co oznaczałoby, że Turritopsis nutricula jest pierwszym znanym przypadkiem potencjalnie nieśmiertelnego zwierzęcia. Głównie z tego powodu wzbudza duże zainteresowanie biologów morskich i genetyków.

Średnica ciała meduzy Turritopsis nutricula wynosi 4–5 mm.

Choć sam gatunek odkryto już w 1857 roku, to jego niezwykłe właściwości zaobserwowano dopiero ponad 100 lat później, w latach 90. XX wieku.

Zaskakujące właściwości tej meduzy odkrył pewien Włoch, zoolog Fernando Boero z uniwersytetu w Salento, a odkrycia dokonał, jak to zwykle z wielkimi odkryciami bywa – przez przypadek. Pan Fernando badał wspomniane meduzy w akwarium. Nie znalazł w nich nic nadzwyczajnego, więc porzucił badania i beztrosko wyjechał. Nawet bardzo beztrosko, bo kiedy wrócił okazało się, że woda z akwarium wyparowała. Zginęły też meduzy. Niefrasobliwy zoolog postanowił zbadać ich szczątki pod mikroskopem. Okazało się, że, niewiadomo skąd, w zaschniętym błocie znajdują się larwy meduz. Skąd się tam wzięły? No i tu dochodzimy do tzw. clou – wspomniana meduza jest w stanie po osiągnięciu dojrzałości płciowej powrócić do stanu larwalnego. Po czym dojrzeć. Po czym się cofnąć. Dojrzeć. I tak w nieskończoność, co sprawia, że meduza teoretycznie jest nieśmiertelna.

Turritopsis to jedyny  na razie znany przedstawiciel świata zwierząt posiadający dar biologicznej nieśmiertelności (oczywiście, pomijając na przykład zdarzenie, że meduzę coś zeżre, bo wtedy się jednak nie odrodzi). Cykl odradzania się jest możliwy dzięki procesowi transdyferencjacji. W tłumaczeniu na nasze oznacza to, że jeden typ komórek jest przekształcany w inny. Są znane zwierzęta, które podlegają częściowemu procesowi transdyferencjacji oraz regeneracji organów – na przykład salamadra, której odrastają kończyny, czy stułbia (hydra). Inne z kolei zaliczają się do szczególnie długowiecznych, np. lamellibrachia, jeden z rurkoczułkowców, który żyje nawet ponad 250 lat, będąc tym samym najdłużej żyjącym spośród znanych zwierząt bezkręgowych. Jednak tylko meduza Turritopsi nutricula może poprzez transdyferencjację regenerować cały swój organizm. Badania wykazały, że wszystkie osobniki przechodzą proces “resetu” swojego cyklu życiowego. Chociaż ciekawostka jest taka, że naukowcy nie potrafią na razie określić jak stare są poszczególne meduzy, więc nie można stwierdzić, np. ile lat ma najstarszy osobnik tego gatunku.

Turritopsis nutricula jest gatunkiem kosmopolitycznym, żyjącym w wodach subtropikalnych całego świata.