10 rocznica śmierci Szymona Kobylińskiego

15 kwietnia 2012 r. minęła 10 rocznica śmierci Szymona Kobylińskiego.

Szymon Kobyliński  był wszechstronnym twórcą, znanym ze swego dowcipu, znakomitym polskim rysownikiem, karykaturzystą, satyrykiem, komentatorem politycznym, grafikiem, historykiem, scenografem (głównie teatralnym, ale także i filmowym), a także jeden z prekursorów polskiego komiksu. Kawaler Orderu Uśmiechu.

Był autorem rysunków publikowanych między innymi w „Polityce” i „Szpilkach”, a także twórcą scenografii do ponad 20. spektakli teatralnych i kabaretowych oraz filmów rysunkowych. Przez lata był związany z Telewizją Polską.

Kobyliński zaprojektował m.in. kostiumy do filmu „Janosik” Jerzego Passendorfera. Pisał teksty piosenek. Często gościł w audycjach radiowych i programach telewizyjnych, gdzie komentował wydarzenia w kraju oraz popularyzował sztukę.

Urodził się 22 maja 1927 roku w Warszawie w rodzinie malarskiej (syn Wiktora i Wandy Jasińskiej) i po części kontynuował te tradycje. Swój pierwszy rysunek prasowy opublikował już w roku 1936. Ukończył XIX LO im. Powstańców Warszawy w Warszawie. Studiował grafikę na warszawskiej ASP oraz historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim.

Był nie tylko rysownikiem, ale także eseistą i pisarzem oraz autorem programów telewizyjnych i radiowych. Popularyzował polską kulturę oraz historię. Był znawcą broni i barwy Wojska Polskiego, broni białej oraz zbroi, głównie z okresu I Rzeczypospolitej. Zajmował się także heraldyką, zaprojektował m.in. herb Jastrzębia-Zdroju i Świętochłowic.

Jest uważany za jednego z prekursorów polskiego komiksu, był też autorem kilku pozycji w tej dziedzinie. Napisał 20 książek, w tym „Obserwacje plastyczne” oraz „Tajemnice pocztu Matejki”. Jego „Noniusz” został wyróżniony przez Warszawską Premierę Literacką i znalazł się na liście bestsellerów „Życia Warszawy”, którego to winiety był też autorem.

Przewodniczył jury, które wybrało ostateczną wersję Orderu Uśmiechu, autorstwa 9-letniej Ewy Chrobak. 21 marca 1969 roku przyznano mu Order Uśmiechu, a odznaczenie i legitymację z numerem 16 odebrał 18 czerwca 1970 roku w Opolu z rąk Wandy Chotomskiej. Był następnie członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu.

Jako pierwszemu w PRL udało się Kobylińskiemu opublikować (w Panoramie w latach 1971-1973) cykl artykułów pt. Gawędy herbowe, poświęconych heraldyce i polskim herbom szlacheckim. Wcześniej temat ten był dopuszczany przez cenzurę tylko w pracach ściśle naukowych, a Gawędy herbowe stanowiły przełom, po którym zapanowała wręcz moda na szlacheckie tradycje.

Był żonaty z Danutą Will, z którą miał syna Macieja. Palił fajkę. W 1992 roku otrzymał tytuł “Fajczarza Roku” od Rady Polskich Klubów Fajki. Był autorem znaku graficznego Pipe Club Warszawa. Zmarł 15 kwietnia 2002 roku w Warszawie.

Szymon Kobyliński zilustrował około 300 książek oraz wydał 20 własnych. Ilustrował najważniejsze dzieła literatury polskiej m.in. Pana Tadeusza czy Trylogię. Jest m.in. autorem portretów uzupełniających Poczet królów i książąt polskich Jana Matejki. Nie ograniczał się tylko do pozycji historycznych czy literackich, jego rysunki znalazły się w takich książkach jak: poradnik seksuologiczny, Słownik idiomów angielskich, antologia humoru półsłówek, popularnonaukowa książka o genetyce, podręczniki: dla informatyków – Konwersacyjne otoczenie programowe języka Pascal, dla fizyków Od liczb zespolonych do tensorów, spinorów, algebr Liego i kwadryk, czy wreszcie Stanisława Waltosia Proces karny. Jego ilustracje ozdobiły m. in.  Bajki Robotów Stanisława Lema (1964), serię o Panu Samochodziku Zbigniewa Nienackiego (1982 – 87) czy Listy z fiołkiem – felietony Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego pisane dla Przekroju, wydane w zbiorze w 1986 roku.

Był jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci telewizyjnych. Od początku istnienia Telewizji Polskiej prowadził tam swoje ilustrowane gawędy. Występował zwłaszcza w programach dla młodych widzów, np. w Teleranku. Był także uczestnikiem teleturnieju „Pojedynek”, w którym potykał się z Bernardem Ładyszem. W latach 80. Kobyliński przestał występować w telewizji, po tym, jak w stanie wojennym wyemitowano, wcześniej nagrany, materiał z udziałem jego i oficerów Wojska Polskiego, sugerujący popieranie działań WRON. Wtedy poświęcił się głównie pisarstwu.Wystąpił też w filmie i serialu Ogniem i mieczem, gdzie zagrał senatora Ostroroga.

Swoje rysunki publikował w Polsce i poza granicami. Drukowały je m. in.: Szpilki, Przekrój, Polityka, Kulisy, Kultura, Tygodnik Solidarność, Punch, Panorama. Felietony rysunkowe Kobylinskiego w Polityce, dzięki którym stał się znany, ukazywały się w latach 1957-1990.

Miał ponad sto indywidualnych wystaw w Polsce i za granicą m.in. w Paryżu, Wiedniu i Sztokholmie. Był wielokrotnie nagradzany. Przewodniczył jury, które wybrało projekt Orderu Uśmiechu, którego sam został kawalerem, a następnie był członkiem Międzynarodowej Kapituły Orderu.

Był autorem niemal legendarnego komiksu Stary zegar z 1957 roku oraz trzech zeszytów z serii Przygody pancernych i psa Szarika (1970-1971). Publikował również w czasopiśmie poświęconym komiksowi Relax.

Szymon Kobyliński zmarł 15 kwietnia 2002 roku w Warszawie.

Opracowano na podstawie : obliczakultury.pl i materiałów własnych.